Qingmingjie – święto zmarłych

Qingmingjie, czyli jak Chińczycy czczą pamięć przodków

Święto Qingmingjie to dla niektórych chiński odpowiednik polskiego Święta Zmarłych. Jego obchody odbywające się w kwietniu polegają na pielęgnowaniu pamięci i miejsc spoczynku bliskich. Jednak z pozoru podobne, tradycje Chińczyków związane z kultem przodków, znacznie odbiegają od naszego święta.

Jak zrodziła się chińska tradycja

Pewien wiersz z dynastii Song (950-1279) mówi:

„Na szczytach południa i północy są groby,
z okazji święta Qingming ludzie jeden za drugim odwiedzali grób zmarłego,
pył papierowy jak motyl leci
łzy i krew stały się czerwoną lilią.”

Święto pielęgnowania pamięci zmarłych jest bardzo starą tradycją w Chinach, prawdopodobnie wywodzącą się aż z czasów dynastii Han (206-220 p. n. e.), kiedy to zwyczaje składania ofiar na grobach stały się bardzo popularne. Według Chińczyków bliscy zmarli wiodą drugie życie po śmierci. Jednak do przeżycia potrzebują tego wszystkiego, czego do tej pory używali na Ziemi. Zgodnie z wierzeniami po śmierci człowiek również odczuwa zimno, czy głód. Dlatego odpowiednie rytuały i ofiary mają na celu złagodzenie niedoli życia zmarłych po śmierci.

Czas festiwalu

Święto Qingmingjie odbywa się na początku kwietnia. Zazwyczaj jest to dzień przed lub po 5 dniu tego miesiąca. Według kalendarza rolniczego 'qingming’ jest jednym z 24 sezonów, który zwiastuje nadejście jasnych i pogodnych dni. Nie bez powodu więc oznacza czystość i jasność. Właśnie z nadejściem tego święta w Chinach zawsze zaczynał się ciepły klimat i umiarkowany, lżejszy wiatr, co dobrze służyło uprawianiu roli.

Obecnie Qingmingjie to dla Chińczyków odpoczynek i możliwość odwiedzenia rodziny i krewnych, a także grobów bliskich. W związku z tym, że cmentarze w Chinach najczęściej znajdują się w pewnej odległości od miast w 2007 roku rząd wprowadził w tym czasie 3 dni wolne od pracy. Podczas tego długiego weekendu po autostradach w całym kraju można poruszać się za darmo. Dzięki temu Chińczycy mają szansę na podtrzymanie swojej tradycji i zadbanie o wspólną kulturę narodową.

Zwyczaje

Bardzo ciężko jest opisać jednoznacznie typowy sposób obchodzenia tego święta. Powodem tego jest bardzo duża liczba mniejszości narodowych, które świętują je na swój sposób. Różne regiony Chin wykształciły również odrębne przyzwyczajenia.

W dawnych czasach podczas święta Qingmingjie ludzie mieli zwyczaj sadzenia wierzb, przechadzali się także z wierzbowymi gałązkami, ponieważ to drzewo symbolizuje zwycięstwo pierwiastka jasnego 'yang’ (wierzba to po chińsku 'yangshu’, czyli drzewo yang). Obecnie przed świętem Qingmingjie sprząta się groby, pieli chwasty i grabi liście zalegające na cmentarzach. W dniu samego święta całe rodziny zbierają się przy grobach, a ich najstarsi członkowie zapalają ustawione przy nich świece. Przy grobowcach umieszcza się także rytualne miseczki z pokarmem. Następnie wszyscy członkowie rodziny, od najstarszego do najmłodszego, składają trzy ukłony w hołdzie przodkom. Ten gest wywodzi się jeszcze z konfucjańskiej idei 'koutou’ (układ w hierarchii społecznej). Ma to także na celu przebłagać okoliczne zagubione dusze i bóstwa, aby nie prześladowały żywych. W celu zapewnienia duszom dobrobytu po śmierci pali się również odpowiednie przedmioty. Chińczycy palą więc imitacje pieniędzy, domów, samochodów, odzieży i innych rzeczy niezbędnych do życia. Ostatnio zaczęto produkować nawet specjalne imitacje iPadów, aby można było je poświęcić jako ofiarę dla dusz zmarłych. Warto dodać, że w czasie Qingmingjie dzieci mają również zwyczaj puszczania latawców lub grania w „przeciąganie liny”.

Tradycja kontra nowoczesne Chiny

Jak wszędzie, tak i w szybko rozwijających się Chinach tradycja zdaje się powoli zanikać, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Chińczycy coraz częściej wolą wybrać się na spacer do parku czy spędzić czas razem z rodziną w inny sposób niż składając ofiary przodkom na cmentarzach. Coraz rzadziej zwraca się uwagę na stare wierzenia przekazywane z pokolenia na pokolenie, a wolny czas poświęca na odpoczynek od pracy i pędu dnia codziennego.

Bibliografia:

http://polish.cri.cn/chinaabc/chapter18/chapter180202.htm
http://skosnymokiem.blogspot.com/2013/04/swieto-qingming.html
http://szokblog.pl/%C2%A6wieto-Qingming/Blog/1345030470908

Autor: Katarzyna Galak

2 komentarze Qingmingjie – święto zmarłych

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.