Zachodnia Dynastia Han

Symbol Zachodniej Dynastii Han

Symbol Zachodniej Dynastii Han

Zanik Dynastii Qin i utworzenie Dynastii Han

Pierwszy imperator dynastii Qin, Qin Shi Huang Di, umarł w 210 p.n.e. podczas podróży inspekcyjnej. Jego drugi syn, który przybrał imię Er Shi Huang Di odziedziczył tron. W 207 roku został zamordowany przez eunucha Chao Gao. Surowy system karny, przymusowa ciężka praca (budowa Wielkiego Muru Chińskiego) i manewry wojenne doprowadziły do niezadowolenia pośród rolników. Stara szlachta była niezadowolona ponieważ imperator zabrał im władzę.

Bratanek zamordowanego imperatora był wstanie utrzymać się u władzy tylko przez ponad jeden miesiąc zanim Liu Bang, prowodyr powstania rolników, wkroczył do stolicy. Imperator zrzekł się swojego tytułu a później został zamordowany przez Xiang Yu, innego ważnego przywódcę powstania. W tamtym momencie Liu Bang i Xiang Yu stali w opozycji co do rządzenia w Chinach. Na początku podzielili imperium pomiędzy siebie. Liu Bang rządził na zachodzie, a Xiang Yu na wschodzie.

Liu Bang był w stanie pokonać Xiang Yu w wojnie domowej w 202 p.n.e. i utworzył dynastię Han.

Środki na odbudowę i zabezpieczenie imperium

Chang’an (obecnie znane jako Xi’an) w prowincji Shenxi stało się stolicą nowego imperium. Na początku Liu Bang nagrodził swoją świtę szczodrymi posiadłościami, jednak to ponowne wprowadzenie systemu feudalnego okazało się porażką, ponieważ właściciele kłócili się między sobą i starali się zwiększyć swoją władzę. W ten sposób zagrażali administracji nowej dynastii.

Dlatego też Liu Bang usiłował ograniczać władzę panom feudalnym. Uchylił ich zdolność to przyznawania posiadłości, pozbawiając ich najważniejszych środków tworzenia ich własnej niepodległości. Postępował bezlitośnie przeciwko krnąbrnej szlachcie, wymieniając ich na członków rodziny którym ufał.

W dodatku Liu Bang stał przed problemem osłabionego królestwa, które musi zostać odbudowane. Zmniejszył roczne wymagania odnośnie przymusowej pracy populacji, ulepszył prawo Qin, złagodził nieznacznie system karny i wyeliminował dziedziczenie tytułów urzędniczych. Zostało przeprowadzone przeniesienie ludności. Ludność została policzona w spisie ludności, został nałożony podatek od osoby, wymagana była praca przymusowa.

Mimo, że styl rządzenia dynastii Qin zorientowany był na legalistyczne teorie, został później potępiony przez uczonych konfucjanizmu. Ich administracja była utrzymywana, później zostały zastosowane legalistyczne nauki rządzenia. Nauki konfucjańskie, bazujące na przykładzie cnotliwych liderów, nie nadawały się do praktycznego wykorzystania władzy.

Po roku od przejęcia władzy, Lie Bang musiał on odeprzeć zewnętrznych wrogów. Hunowie (xiong nu) zaatakowali z północy i zmusiły go do wycofania się na południe od Wielkiego Muru. W 198 p.n.e. zdołał zawiązać kruchy pokój z Hunami. Po jego śmierci w 198 p.n.e. zostało mu nadane imię Han Gao Zu (wielki przodek Han). Jego następcą był jego drugi najstarszy syn Hui Di; najstarszy, zrodzony z innej żony, był powodem otrucia matki Hui Di.

Hui Di był przy władzy tylko przez cztery lata. Od tego czasu jego matka Lu Hou, matka cesarza, przejęła berło. Powoli pozbyła się innych żon imperatora i stopniowo obsadziła wysokie stanowiska członkami swojej rodziny aby zapewnić sobie władzę. Lu Hou zmarła w 180 p.n.e. Do władzy doszedł imperator Wen Di po tym jak członkowie rodziny zostali zabici.

Wen Di skonsolidował imperium raz na zawsze, był sprawiedliwym i oszczędnym monarchą. Hunowie byli kontrolowani przez wymóg opłaty daniny. Jego następca, Jing Di, został pierwszym, który w końcu utrwalił i scentralizował władzę imperatora nad książętami, pokonując ostatni wielki opór.

Okres rozkwitu dynastii Han

Panowanie imperatora Wu Di (141 – 87 p.n.e – wu oznacza “wojowniczy”) uważany jest za okres rozkwitu dynastii Han. Książęta stracili całą swoją siłę, a księstwa zostały zniszczone. Ponieważ nie mogły dłużej być dziedziczone przez najstarszego syna więc musiały być rozdzielane pomiędzy wszystkich synów. Pierwsza dekada dynastii Han charakteryzowała się konsolidowaniem władzy i umacnianiem państwa centralnego; panowaniem Wu Di przez ekspansję imperium.

Han Wu Di podjął się manewrów w Mongolii, w południowych Chinach i Korei. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, prowadził ofensywy przeciwko Hunom (początek w 135 p.n.e.) dotkliwie pokonując ich w roku 121 p.n.e. To zwycięstwo zagwarantowało dekady bezpiecznych podróży i handlu z zachodem poprzez Szlak Jedwabny. Pod dynastią Han zostały nawiązane kontakty z kulturami tak dalekimi jak Grecja.

Słynny chiński historyk Sima Qian (145 – 90 p.n.e.), który napisał księgę Shiji, żył w czasach Han.

Konfucjanizm za czasów dynastii Han

W czasie panowania Wu Di konfucjanizm był raczej nieobecny. Na przykład imperator Wen został wciągnięty w daoizm, a podczas rządzenia był pod wpływem legalizmu, którego prawa i administracja wywodziły się z ery Qin. Wu Di na początku “skonfucjanizował” administrację, pod jego rządami tylko wyznawcy konfucjanizmu mogli prowadzić usługi dla ludności. Został wprowadzony system testowania usług społecznych, co miało trwać dwa tysiące lat, aż do upadku Chińskiego Imperium. Odrzucenie prawa przez wyznawców konfucjanizmu uległo relatywizacji, ponieważ zaczęto je uważać jako praktyczny suplement konfucjańskiej etyki. Stało się tak przez wpływ pism Dong Zhongshu, sławnego komentatora klasycznych dzieł konfucjanizmu.

Upadek Zachodniej Dynastii Han

Następcy Wu Di byli słabymi imperatorami i nie mogli utrzymać imperialnej władzy z powodu rosnącej władzy wielkich panów ziemskich, którzy korzystali z ulg podatkowych dzięki temu, że służyli imperium. Powiększali swoje gospodarstwa z pieniędzy uzyskiwanych z podatków płaconych przez małych rolników i w ten sposób doprowadzili do niedoboru podatków na poziomie państwa. Rolnicy nie posiadający ziemi byli teraz na usługach panów ziemskich i nie musieli wykonywać przymusowej pracy dla państwa.

Upadek dynastii rozpoczął się wraz z imperatorami Zhao Di i Xuan Di, którzy nie byli pełnoletni i stali w cieniu Generała Huo Guang, który kontynuował pracę Wu Di po jego śmierci. Imperator Zheng Di był bardziej zainteresowany używaniem dworskiego życia niż sprawami rządzenia. Wpływy posiadaczy ziemskich rosły, podczas gdy majątki centralnego rządu kurczyły się; pałacowe intrygi nękały rodziny cesarskie aż do roku 9 n.e. kiedy Wang Man przejął tron i ustanowił swoją dynastię.

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.