CHIŃSKA WYMOWA
你们好!
Witam was!
W języku chińskim są dwa rodzaje pisowni. Jeden z nich nazywa się HANZI (汉字)- jest to zapis graficzny w postaci chińskich znaków często nazywanych „domkami” lub „krzaczkami”. Drugi to tzw. PINYIN (拼音) czyli zapis fonetyczny, tak jak dana sylaba, lub dźwięk są wypowiadane. Na nim skupię się w tym artykule.
Język chiński różni się w znacznej mierze od wszystkich innych języków, nie tylko pod względem miejsca artykulacji dźwięków ale również pod względem zapisu niektórych dźwięków, które (i tutaj niespodzianka) są często wypowiadane bardzo podobnie jak te w języku polskim, ale o tym za chwilkę.
W języku chińskim, jak w każdym języku, istnieje alfabet będący zapisem dźwięków, z których składają się sylaby tworzące wyrazy.
Przypominam, że niektóre wyrazy są jednoliterowe – najczęściej są to wykrzyknienia, np. 啊 – a, 哦 – o.
W celu poćwiczenia alfabetu pinyin polecam przesłuchanie piosenki alfabetycznej stworzonej na podobieństwo angielskiej piosenki “A,B,C”.
[audio:http://echiny.pl/wp-content/uploads/2011/08/alfabet-piosenka.mp3]Zwykle, ucząc się alfabetu pinyin, skupiamy się na nauce wymowy podstawowych dźwięków, tj.:
b, p, m, f
d, t, n, l, g, k, h
a, o, e, i, u, ao, ou, ai, ei
Natomiast ja chciałabym Wam przybliżyć pinyin troszkę bardziej. Poniżej znajduje się tabelka z rozpisanymi dźwiękami i sposobem w jaki najczęściej „ucho Polaka” je słyszy:
Chiński alfabet pinyin | Sylaby | Polska wymowa |
---|---|---|
b p m f d t n l g k h |
bo po mo fo de te ne le ge ke he |
bło pło mło fło dy ty ny ly gy ky hy |
Najbardziej problematycznymi dźwiękami w języku chińskim są te, które zamieściłam w tabelce poniżej. Są to tzw. sylaby „syczące”, które w zapisie fonetycznym różnią się od swojej wymowy. Warto zauważyć, że w poniższych sylabach literka „i” jest czytana jako „i” tylko w połączeniu ze spółgłoskami „j”,”q” i „x” tworząc sylaby: „ji” , „qi” i „xi”, w innych przypadkach „i” czytane jest jak polski dźwięk „y”.
Chiński alfabet pinyin | Sylaby | Polska wymowa |
---|---|---|
j q x zi ci si zhi chi shi ri |
ji qi xi zi ci si zhi chi shi ri |
dzi ci si dzy cy sy dży czy szy ży |
WSKAZÓWKI
Warto pamiętać, że gdy samogłoski i, u, ü występują jako samodzielne sylaby, nie poprzedzone spółgłoskami, piszemy je:
i u ü |
yi wu yu |
W kolejnym artykule opowiem o tym, jak czytać niektóre problematyczne sylaby (tj. qian, qiang,itp.) i jak najlepiej sobie z nimi radzić oraz jakie są zasady umiejscawiania tonów w zapisie „pinyin”.
Do przeczytania.
再见!
Autor: Katarzyna Bańka
Witam,
dlaczego w tabelce z sylabami syczącymi w pierwszej kolumnie po z, c, s, itd. została wstawiona samogłoska a po j,q,x już nie?
Może i głupie pytanie, ale czy to znaczy, że nie spotkamy w alfabecie pinyin samych (tzn. bez „i”)spółgłosek: z,c,s,zh,ch,sh,r?
Pozdrawiam
niedzielna
Dobre pytanie!
Otóż język chiński jest językiem sylabicznym i nie zdarza się tak, aby spółgłoski występowały samodzielnie (niektóre samogłoski owszem, zwłaszcza jako wyrazy dźwiękonaśladowcze, np. zdziwienie, czy zszokowanie), chyba że są to jakieś skrócone nazwy własne zapożyczone z innych języków.
Przykłady na podstawie których ćwiczymy „j” , „q” oraz „x” są najczęściej spotykanymi kombinacjami z tymi właśnie dźwiękami.
Wszystko obraca się wokół sylab.
ni hao – witaj
xie xie – dziękuję
zai jian – do widzenia
itp.
Wszystkie te wyrazy, nawet te najprostsze, to sylaby.
Mam nadzieję, że moja odpowiedź jest wyczerpująca, w razie innych pytań proszę śmiało pisać.
Pozdrawiam,
Kasia
Przyznam, że byłem pozytywnie zaskoczony, że niektóre dźwięki brzmią bardzo podobnie jak w j. polskim. Bałem się, że nie ruszę z nauką chińskiego bo myślałem, że to język którego nie da się tak po prostu nauczyc. Prosto nie jest, ale tragedii nie ma.
Snooker to moja pasja, w rankingu najlepszych snookerzystów świata znajdują się od dawna Ding Junhui oraz Marco Fu. Doszlusowali do nich Liang Wenbo, Xiao Guodong, Yu Delu, Liu Chuang, Cao Yupeng, Tian Pengfei, Zhang Anda, Chen Zhe, Li Yan, Li Hang, Lu Haotian, Shi Hanqing, Jin Long. Oczywiście, wciąż są problemy z prawidłową wymową tych nazwisk. Bardzo proszę o wskazanie, jak powinniśmy wymawiać te nazwiska
Witam!
Czy mogę prosić o podpowiedź odnośnie wymowy znaku 日?
Czytając Pani wskazówki, nasuwa mi się wymowa 'ży’, jednak speaker z mojego audio kursu wymawia to raczej jako 'ry’ brzmiące z amerykańska, natomiast translator google trzyma się wersji 'ji’ ( wymowa jak po polsku ). Która wersja jest prawidłowa :)?
Eveline dowiedziałam się od 2 sinologów, że ten znak (ri) brzmi jak ż(r)y coś mdz r i ż jakbyś mówiła i ż i r równocześnie słuchając kilku nagrań naprawdę na każdym brzmi to inaczej – autorka ma więc rację – pozdrawiam