你们好!
Witam Was!
Aby w najlepszy sposób zrozumieć jak wymawia się chińskie dźwięki należy zwrócić szczególną uwagę na tabelę wszystkich występujących w języku chińskim dźwięków. W najbliższych artykułach będę krok po kroku pokazywała jak najlepiej zrozumieć i nauczyć się wypowiadać poszczególne sylaby.
Tabela Pinyin jako strona www
Tabela Pinyin jako plik PDF
(Żródło: Tabela pinyin na Wikipedii)
Wielu osobom wydaje się, że język chiński to „studnia bez dna” z nieograniczoną ilością słów i możliwościami ich wypowiedzenia. Jak widać w powyższej tabelce ich ilość jest zdecydowanie ograniczona i nie wszystkie dźwięki łączą się ze sobą. Najmniej przykładów wyrazów jest z dźwiękiem „ü”. Jest zaledwie 20 sylab z dźwiękiem „ü”, które funkcjonują w języku chińskim.
Jak się najlepiej nauczyć go wymawiać? Jeżeli nie mieliście do czynienia z niemieckim umlautem, najlepiej mówiąc samogłoskę „i” przejść do samogłoski „u”. W celu poćwiczenia zachęcam do przesłuchania poniżej załączonego pliku dźwiękowego. Dźwięk podczas ćwiczenia wymawiania „ü” podobny jest do sygnału karetki.
[audio:http://echiny.pl/wp-content/uploads/2011/10/ch_w_0.mp3]Grupa wygłosu z „ü” | ü | yu | nü | lü | ju | qu | xu |
üe | yue | nüe | lüe | jue | que | xue | |
üan | yuan | juan | quan | xuan | |||
ün | yun | jun | qun | xun |
Poniżej załączony jest plik z wszystkimi 20 sylabami w pierwszym tonie w celu poćwiczenia tego właśnie dźwięku, gdyż jako jeden z nielicznych nie występuje on w języku polskim.
[audio:http://echiny.pl/wp-content/uploads/2011/10/dzwiek_u.mp3]Zapewne zastanawiacie się dlaczego niektóre z powyższych przykładów zapisane są z umlautem, a niektóre bez. Otóż dzieje się tak, ponieważ niektóre sylaby nie występują w takiej konfiguracji z samogłoską „u”, więc w zapisie pinyin umlaut jest zbędny. I tak na przykład:
ju | qu | xu |
jue | que | xue |
juan | quan | xuan |
jun | qun | xun |
Nie mają zapisanego umlautu, ponieważ wyrazy te z „u” nie istnieją. Z kolei gdy na początku wyrazu występuje dźwięk „ü” umlaut jest zastępowany „y”, np.
yu |
yue |
yuan |
yun |
Jedynie wyrazy „nü”, „lü”, „nüe” oraz „lüe” mają w zapisie umlaut.
Wiele dźwięków w języku chińskim czytamy tak samo, lub bardzo podobnie jak w języku polskim. Po lewej stronie wypisałam dźwięki, które wymawia się w podobny sposób. Po prawej znajdują się dźwięki wymawiane inaczej, o których wspominałam już co nieco w poprzednim artykule.
TAK JAK W JĘZYKU POLSKIM |
INACZEJ JAK W JĘZYKU POLSKIM |
|||
p | [pʰ] | b | [p] | pomiędzy b a p |
m | [m] | d | [t] | pomiędzy d a t |
f | [f] | g | [k] | pomiędzy g a k |
t | [tʰ] | h | [x] | tylne h z mocniejszym wydechem |
n | [n] | j | [tɕ] | pomiędzy dź a ć |
l | [l] | q | [tɕʰ] | ć |
k | [kʰ] | x | [ɕ] | ś |
c | [tsʰ] | zh | [tʂ] | pomiędzy dż a cz |
s | [s] | ch | [tʂʰ] | cz |
sh | [ʂ] | sz | ||
r | [ʐ] | ż | ||
z | [ts] | między dz a c | ||
w | [w] | ł | ||
y | [j] | j oprócz yi, w której y wymawiamy jak i |
Moim zdaniem najtrudniejsze dźwięki dla Polaka do rozróżnienia to wszelkie kombinacje z dźwiękami o których wspominałam już wcześniej, a mianowicie:
Chiński alfabet pinyin | Polska wymowa | |
j q x
zi ci si zhi chi shi ri |
ji qi xi
zi ci si zhi chi shi ri |
dzi ci si
dzy cy sy dży czy szy ży |
Jest to coś, czego w języku polskim nie znajdziemy. Niestety z tymi dźwiękami trzeba się po prostu osłuchać. Najlepiej jest kojarzyć te dźwięki z wyrazami dotychczas poznanymi, np.:
- nazwami cyfr i liczb
7 | 七 | qī |
9 | 九 | jiǔ |
10 | 十 | shí |
- czasownikami
jeść | 吃 | chī |
wiedzieć | 知道 | zhīdao |
iść | 去 | qù |
- rzeczownikami
stół | 桌子 | zhuōzi |
urodziny | 生日 | shēngrì |
Herbata | 茶 | chá |
KOLEJNOŚĆ STAWIANIA TONÓW
W alfabecie chińskim pinyin tony stawiamy nad samogłoskami w kolejności zgodnej z kolejnością samogłosek w chińskim alfabecie, tj.
A O E I U Ü
Np.
bǎi
kuài
qǐ
shì
WYJĄTKI
- -ui np. huí (hłej)
- -iu np. liù (lijoł)
Bez względu na to, która literka jest pierwsza w alfabecie ton zawsze będzie padał na ostatnią samogłoskę.
Proponuję poćwiczenie pisania podstawowych sylab w języku chińskim. Poniżej jest nagranie 10 sylab wraz z tonami i link z odpowiedziami do ćwiczenia.
Życzę udanego ćwiczenia!
[audio:http://echiny.pl/wp-content/uploads/2011/10/ch_w_4.mp3]ODPOWIEDZI DO ĆWICZENIA NA PINYIN
Do przeczytania wkrótce!
再见!
Autor: Katarzyna Bańka
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.